Drie BAVA’s achter elkaar in hetzelfde zaaltje van het Bussumse hotel Jan Tabak, allemaal met hetzelfde agendapunt: het Cypriotische kantoor GCP benoemen tot controlerend accountant. Een verslag van de vergaderingen van investeringsmaatschappijen Value8, Hawick Data en MKB Nedsense.
Spilfiguur op deze ochtend na het Paasweekend was voormalig beleggersvoorman Peter Paul de Vries. Hij is niet alleen ceo en grootaandeelhouder van Value8, met 35 procent van het stemrecht. De Vries is ook het enige bestuurslid van Hawick Data (voorheen IEX Group) en MKB Nedsense. Bedrijven waar zowel De Vries als Value8 aanzienlijke belangen in hebben.
Met het benoemen van de accountant hopen deze ondernemingen een hoofdpijndossier af te sluiten. IEX Group en MKB Nedsense hebben al sinds 2019 geen door een OOB-kantoor (Organisaties Openbaar Belang) gecontroleerde jaarrekening. Value8 kon in die jaren alleen in 2022 een afgetekende jaarrekening overleggen.
Nieuwe accountant
Al deze drie bedrijven hadden GCP aangesteld als controlerend accountant, zo bleek uit vrijwel identieke persberichten die op 12 maart van dit jaar zijn gepubliceerd. Die mededeling kwam voor veel beleggers als verrassing. Onder andere omdat aandeelhouders pas achteraf formeel hun goedkeuring konden geven.
Ook leek het lange tijd erop dat het Portugese kantoor CFA de jaarrekeningen van het trio zou controleren. Maar dat liep niet voorspoedig. De controle van Value8’s boeken over het jaar 2023 was vertraagd vanwege een onderzoek van de AFM naar accountant CFA. Dat oponthoud speelde eind vorig jaar nog steeds. In november 2024 schreef Value8 in een brief aan aandeelhouders: “Op corporate gebied hebben we eerder aangegeven dat het accountantscontroleproces was vertraagd door het inspectieproces bij onze accountant. Door verdere vertraging duurt dit langer dan gewenst.”
Begin dit jaar was de verwachting nog steeds dat CFA de jaarrekeningen gewoon zou gaan controleren. Bij de BAVA medio februari - waar IEX Group werd omgedoopt tot Hawick Data - liet De Vries nog weten dat CFA “nog steeds bereid” was om de controle uit te voeren.
Daar is snel verandering in gekomen. In de aandeelhoudersvergaderingen bleek dat CFA de bedrijven had gemeld geen capaciteit te hebben om de jaarrekeningcontroles uit te voeren. Volgens De Vries is “kort daarna” GCP aangesteld. “Als een speler geblesseerd is moet je die wisselen”, zo omschreef De Vries de situatie tijdens de vergadering van Hawick Data.
Gezien het feit dat het produceren van een gecontroleerde jaarrekening al jaren niet lukt bij Value8, vroegen aandeelhouders of het bedrijf niet eerder naar alternatieven had moeten kijken. “In je hoofd heb je altijd een plan B”, aldus De Vries. Die pas overschakelde op het Cypriotische GCP nadat definitief duidelijk werd dat CFA niet kon leveren.
Selectiecriteria
Ook kreeg het Value8-bestuur de vraag voorgelegd welke selectiecriteria het heeft gehanteerd bij het aanstellen van de nieuwe accountant. “Als je in de sloot zit ben je blij als je wordt gered”, zo stelde De Vries. De bestuurder was “vooral blij met de beschikbaarheid” van het Cypriotische kantoor.
De laatste jaren is het aantal accountantskantoren met een vergunning om beursbedrijven te controleren afgenomen. Nederland heeft momenteel nog zes van dergelijke organisaties (BDO, Deloitte, EY, KPMG, Mazars en PwC). Vooral enkele kleine ondernemingen konden daardoor geen kantoor vinden. De Vries noemde het tekort aan OOB-kantoren “een groot maatschappelijk probleem”. Toch lukte het mede-microcaps als Lavide Holding en Alumexx onlangs wel respectievelijk EY en KPMG vast te leggen om de controlewerkzaamheden te verrichten.
Behalve Value8, Hawick Data en MKB Nedsense heeft DGB Group deze week eveneens het Cypriotische GCP aangesteld als accountant. De Vries ziet een buitenlandse accountant juist als voordeel. Hij is “blij met kantoor zonder betrokkenheid bij de examenfraude”, zo liet hij de vergadering van Value8 weten. De afgelopen jaren is aan het licht gekomen dat bij grote kantoren als KPMG, PwC en EY medewerkers en partners elkaar de antwoorden op de verplichte examens hadden toegespeeld. Accountantskantoren die betrokken zijn bij examenfraude hebben volgens De Vries “een groot integriteitsprobleem”.
Die blijdschap lijkt vooral een gelegenheidsargument. Op verdere vragen bleek dat Value8 bij alle zes de Nederlandse OOB-kantoren heeft geïnformeerd of zij de controle van de jaarrekening konden uitvoeren. Volgens de investeringsmaatschappij hadden deze organisaties allemaal geen beschikbare capaciteit voor deze klus.
Weer Visch?
Wie precies namens GCP de jaarrekeningen gaat aftekenen moet nog duidelijk worden. Op de vraag of registeraccountant Johan Visch weer de controle gaat uitvoeren wilde De Vries geen concreet antwoord geven.
Als Visch uiteindelijk degene blijkt te zijn die de controle uitvoert, dan wordt dat de derde keer dat hij betrokken is bij Value8. En wel via drie verschillende accountantskantoren. Hij was in 2022 de accountant die middels een ZZP-constructie namens CFA de controle van de jaarrekening heeft uitgevoerd. Hoewel Visch tijdens de BAVA die de jaarrekening moest goedkeuren verstek liet gaan.
In 2018 was Visch in dienst bij Accon AVM en tekende hij de jaarrekeningen van Value8, IEX en MKB Nedsense. Dat was de laatste keer dat de twee laatstgenoemde bedrijven een goedgekeurde jaarrekening van een OOB-kantoor hebben gepresenteerd.
Op een vraag van een aandeelhouder wilde De Vries wel prijsgeven dat de tekenend accountant Nederlands spreekt. Het zou dus kunnen dat de naam van Johan Visch weer onder de jaarrekeningen opduikt.
Deadline
Wie de tekenend accountant ook mag zijn, de controlewerkzaamheden zijn al wel gestart, zo werd duidelijk tijdens de vergaderingen. Dat is geen dag te vroeg. Beursgenoteerde ondernemingen hebben de verplichting om voor 30 april de jaarrekening van het voorgaande jaar te presenteren. Die deadline nadert rap.
De Vries wilde zich niet vastpinnen op de vraag of de jaarrekeningen voor die datum verschijnen. De exacte afronding “is aan de accountant”, aldus de bestuurder annex grootaandeelhouder van Value8.
Wel is duidelijk dat de GCP niet alsnog de jaarrekeningen van 2023 van een goedkeuring gaat voorzien. Dat heeft “geen toegevoegde waarde”, zo stelde De Vries. Volgens de ceo controleert de accountant in het kader van de jaarrekening 2024 al de openingsbalans, die tegelijk de slotstand is van 2023. Ook voegde hij toe dat de bezittingen van Value8 grotendeels uit beursgenoteerde bedrijven bestaan, waarvan de waarde op de koersborden te zien is.
De stapel jaarrekeningen – die veel meer behelzen dan alleen een balanstotaal - zonder goedkeuringsstempel van een OOB-accountant wordt op deze manier wel groter.
Delisting
Het niet kunnen leveren van een gecontroleerde jaarrekening heeft een aantal bedrijven in de problemen gebracht bij de uitbater van de Amsterdamse beurs. Een groep smallcaps – waaronder Value8, IEX en MKB Nedsense - is het op het “strafbankje” geplaatst waardoor een beëindiging van de beursnotering dreigde. Begin 2024 bereikten zij een akkoord met Euronext waardoor dat doemscenario is afgewend.
Als onderdeel van die overeenkomst moeten de bedrijven in kwestie wel een gecontroleerde jaarrekening over 2024 kunnen overleggen. Als er onverhoopt wéér geen goedgekeurde jaarrekening komt, kunnen er alsnog ‘noteringsmaatregelen’ volgen. Tijdens de vergadering van Hawick Data bleek dat De Vries bij de bedrijven uit zijn stal geen verhoogd risico ziet op de scenario. “Dit geldt voor elke onderneming”, aldus De Vries kortaf.
Toch zijn er op de Amsterdamse beurs zijn maar vier bedrijven – alleen DGB plus Value8 en consorten – die na benoeming van de accountant minder dan twee weken de tijd hebben om de jaarrekening te publiceren.